Blogger Widgets Το στέκι των Φυσικών Επιστημών: Το κάπνισμα είναι και ραδιενεργό! Animated Blue Pencil
Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2013

Το κάπνισμα είναι και ραδιενεργό!

Τον Νοέμβριο του 2006 ένα άτομο πέθανε σε νοσοκομείο του Λονδίνου. Ο θάνατός του είχε όλα τα σημάδια μιας ψυχρής δολοφονίας. Από την έρευνα που έγινε, φάνηκε ότι η αιτία του θανάτου ήταν ένα σπάνιο ραδιενεργό ισότοπο, το Πολώνιο 210. Ανά τον κόσμο η κατανάλωση των τσιγάρων φθάνει σχεδόν τα έξι τρισεκατομμύρια τσιγάρα κάθε χρόνο και ο κάθε καπνιστής, τσιγάρο με το τσιγάρο μεταφέρει, μια μικρή ποσότητα αυτού του ισοτόπου στους πνεύμονές του και έτσι λαμβάνει μια ποσότητα ραδιενέργειας, που αντιστοιχεί με 300 ακτινογραφίες θώρακος κάθε χρόνο, όταν καπνίζει περίπου 30 τσιγάρα την ημέρα. Το Πολώνιο μπορεί να μην είναι το μόνο καρκινογόνο στοιχείο στα καπνά. Όμως μπορεί, αυτό και μόνο, να προξενήσει χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο. Το εκπληκτικό είναι ότι αυτοί οι θάνατοι θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί με απλούς τρόπους. Οι βιομηχανίες του καπνού γνωρίζουν τις βλαβερές συνέπειες που προκύπτουν από το Πολώνιο στα τσιγάρα εδώ και 50 χρόνια. Θα μπορούσαν λοιπόν να μειώσουν τη συγκέντρωση των ισοτόπων στο καπνό σε πολύ μεγάλο βαθμό. Όμως οι μεγάλες εταιρίες, με πλήρη γνώση, αποφάσισαν να μην κάνουν κάτι σχετικά με αυτό το σοβαρό θέμα και να κρατήσουν τις έρευνες τους μυστικές. Κατά συνέπεια τα τσιγάρα, ακόμη και σήμερα, περιέχουν τόσο πολύ Πολώνιο όσο και 50 χρόνια πριν.Το όλο θέμα μπορεί ακόμη και σήμερα να προβληματίζει! Τον Ιούνιο του 2009 ο πρόεδρος της Αμερικής Barack Obama υπέγραψε έγγραφο για μια αντικαπνιστική εκστρατεία και το συστηματικό έλεγχο του καπνού, που έγινε νόμος των ΗΠΑ. Η νομοθεσία μετέφερε για πρώτη φορά την αρμοδιότητα ελέγχου του καπνού στη δικαιοδοσία της Υπηρεσίας Διαχείρισης των Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration ) επιτρέποντας έτσι αυτή η υπηρεσία να κανονίζει τα συστατικά των τσιγάρων. Αν λοιπόν, βάση αυτής, πιέζονταν οι βιομηχανίες να απομακρύνουν το Πολώνιο από τον καπνό, θα ήτανε ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα, έτσι ώστε το κάπνισμα να γίνει λιγότερο επικίνδυνο.

Θερμά σημεία

Η πρώτη διαπίστωση ότι το Πολώνιο 210 βρίσκεται μέσα στους πνεύμονες των καπνιστών, έγινε σχεδόν κατά τύχη. Στα μέσα του 1960 οι συζητήσεις για την Υγεία σε σχέση με τη ραδιενέργεια και ιδιαίτερα αν η τέφρα που έμενε από το κάπνισμα ήτανε ραδιενεργός, απασχολούσε πάρα πολύ τη σκέψη των επιστημόνων καθώς επίσης και πολλών άλλων που ασχολούνται με την ποιότητα ζωής. Από τότε που, γύρω το 1964, η ραδιοχημικός Vilma R. Hunt και οι συνεργάτες της, at the Harvard School of public Health, ανέπτυξαν μια τεχνική ώστε να μετρούν πολύ μικρές ποσότητες Ραδίου και Πολωνίου (Αυτά τα δυο στοιχεία ως γνωστόν ανακαλύφθηκαν από τον Pierre και Marie Curie το 1898) της ήρθε η ιδέα να εξετάσει τη στάχτη του καπνίσματος. Μια μέρα σκέφτηκε να αναλύσει τη στάχτη του τσιγάρου, που κάπνιζε ένας συνεργάτης της, με την νέα της τεχνική. Όταν είδε τα αποτελέσματα έμεινε έκπληκτη, γιατί δεν βρέθηκαν ίχνη από Πολώνιο. Τα ίχνη συγκεντρώσεων ραδιενεργών ισοτόπων είναι κοινά στο περιβάλλον και συμβάλλουν στο φυσικό ραδιενεργό υπόβαθρο. Σε κάθε άλλη οργανική ουσία που η Hunt είχε εξετάσει συμπεριλαμβανομένων και των φυτών, τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά για Πολώνιο, παρόλο που το Ράδιο ήταν παρόν. Άρα υπέθεσε ότι στη θερμοκρασία του καιόμενου καπνού τοΠολώνιο μεταφέρεται μέσα στον ατμό και οι καπνιστές το εισπνέουν με αποτέλεσμα να πηγαίνει στους πνεύμονές τους. Έτσι λοιπόν η Hunt και ο συνεργάτης της Εdward P. Radford κάνοντας και άλλες μετρήσεις Πολωνίου στα τσιγάρα, δημοσίευσαν αυτή τη μελέτη τους σε επιστημονικό περιοδικό. Αμέσως μετά, στο Harvard, έγιναν και άλλες αναλύσεις και από άλλους για το Πολώνιο τόσο στα τσιγάρα όσο και στους πνεύμονες των καπνιστών. Το 1965 ο ραδιοβιολόγος και φυσιολόγος John B. Little εξέτασε φύλλα πνευμόνων από καπνιστές για ευρήματα πολωνίου. Η μελέτη δεν ήταν εύκολη. Το να πάρει δείγματα ιστών από ζώντες καπνιστές ήτανε πάρα πολύ επικίνδυνο, έτσι αναγκάστηκε να εργασθεί σε πτώματα. “Το πρόβλημα είναι ότι η βλεννώδης εσωτερική επιφάνεια του πνεύμονα του κάθε πτώματος σήπεται μέσα σε δυο με τρεις ώρες”. Για αυτό το λόγο είχε λίγο χρόνο για το εγχείρημά του που έπρεπε να γίνει γρήγορα μετά το θάνατο. Αυτό σημαίνει ότι πήγαινε και ερχότανε πολλές φορές στο νοσοκομείο μέρα και νύχτα. Ο Little λοιπόν δυστυχώς εντόπισε Πολώνιο στους πνεύμονες των καπνιστών και μάλιστα, όπως σημειώνει, αυτό στη πραγματικότητα διάλεγε και καθότανε σε ειδικές περιοχές του πνεύμονα. Δηλαδή τα ραδιοϊσότοπα επικάθονται στις αεροδιακλαδώσεις και συγκεκριμένα μέσα στους βρόγχους (βρογχιόλια και κυψελίδες) όπου συγκεντρώνονται στο σημείο διχάλωσης των πνευμόνων και έτσι δημιουργούνται “θερμά σημεία” ραδιενέργειας εκπέμποντας σωμάτια άλφα.

Προέλευση

Για πολλά χρόνια οι επιστήμονες συνεχίζουν να ψάχνουν το Πολώνιο στα καπνά και να ερευνούν πώς τα ραδιοϊσότοπα βρίσκονται μέσα στα φύλλα του καπνού και με ποιόν τρόπο και σε ποιο στάδιο κατά την κατεργασία του καπνού αυτά θα μπορούσαν αποτελεσματικά να απομακρυνθούν. Το Πολώνιο 210 είναι φθίνων προϊόν του Μολύβδου 210. Ο Radford και η Hunt to 1964, σε εργασία τους, αναφέρθηκαν σε δύο πιθανότητες. Είτε τα θυγατρικά ισότοπα του φυσικού ατμοσφαιρικού Ραδόνιου 222, περιέχοντας Μόλυβδο 210 επικάθεται στα φύλλα, ή ο Μόλυβδος 210 από τα λιπασμένα χώματα απορροφάται διαμέσου των ριζών των φυτών. Τελικά απεδείχθη και οι δυο θεωρήσεις είναι σωστές.Ερευνητές στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο τμήμα της γεωργίας, έθεσαν το ερώτημα για την ύπαρξη του Πολωνίου σε καπνά μέσα στο λίπασμα. Το 1966 γίνεται μια εξέταση από τη USDA ( United States Department of Agriculture ) όπως επίσης από την επιτροπή ατομικής ενέργειας σε δυο διαφορετικά είδη λιπασμάτων σε ένα εμπορικό superphosphate και σε ένα ειδικό μίγμα που είχε παραχθεί από χημικώς καθαρό φωσφορικό ασβέστιο. Οι διαφορές ήτανε αξιοσημείωτες. Το εμπορικό λίπασμα είχε περίπου 13 φορές περισσότερο Ράδιο 226 από το ειδικό μίγμα με αποτέλεσμα τα φύλλα να έχουν σχεδόν 7 φορές περισσότερο Πολώνιο. Ο Edward Martell του εθνικού κέντρου της ατμόσφαιρας ερευνητής στο Boulder Colo επανήλθε σε αυτό το θέμα το 1974. Ο Martell υπέθεσε ότι τα χώματα περιέχοντας φωσφορικά λιπάσματα ,που είναι πλούσια σε Ουράνιο, θα ελευθερώνουν Ραδόνιο 222 στο περιβάλλον της ατμόσφαιρας, αυξάνοντας τις συγκεντρώσεις του πάνω από το κανονικό. Το Ραδόνιο μετά θα φθίνει προς Μόλυβδο 210 που απορροφάτε από τις ρίζεςτων αναπτυσσόμενων φυτών και μεταστοιχειώνεται προς πολώνιο και τελικά επικάθεται στα φύλλα προσκολλώμενο από τις χιλιάδες μικρές τρίχες που καλύπτουν τα φύλλα του καπνού ( Η παρακάτω εικόνα είναι επεξηγηματική ) Με το ενδιαφέρον που επιστήμονες εργαστήκανε στο Harvard για το θέμα του Πολωνίου, με το ίδιο ενδιαφέρον και ο Martell ασχολήθηκε και εντόπισε Πολώνιο 210 σε ειδικές περιοχές του πνεύμονα Και με την πεποίθηση, που ήτανε γενικά αποδεκτή, ότι
η έκθεση σε ραδιενέργεια, προερχόμενη από τα θυγατρικά του Ραδονίου, στα άτομα που εργάζονται σε ορυχεία Ουρανίου είναι ο κύριος παράγοντας της αύξησης του καρκίνου, έκρινε ότι με ανάλογο τρόπο και οι χρόνιοι καπνιστές εκτίθενται σε δόσεις χαμηλών συγκεντρώσεων Πολωνίου άρα και σε ραδιενέργεια. Ήτο δηλαδή η αρχική αιτία του καρκίνου των πνευμόνων τους και ίσως, όπως υπέθεσε, αργότερα και άλλων τύπων καρκίνου. Ομοίως όπως στην περίπτωση των μεταλλωρύχων που ο κίνδυνος δεν προερχότανε από μια μεγάλη δόση σε μια δεδομένη στιγμή αλλά, μάλλον, από τη συνεχή έκθεση τους σε μικρές δόσεις και για εκτεταμένη περίοδο. Έτσι και κάθε καπνιστής τροφοδοτεί τους πνεύμονες του με Πολώνιο με το κάθε τσιγάρο. Ως εκ τούτου η υψηλή έκθεση, προερχόμενη από το μακρύ χρόνο του καπνίσματος, θέτει τον καπνιστή σε κίνδυνο παρόλο της σχετικά χαμηλής δόσης Πολωνίου ανά τσιγάρο. Εξάλλου το 1974 μετά από εισαγωγή Πολωνίου μέσα στην τραχεία hamsters ( πειραματόζωων ) o Little και ο συνεργάτης του William O’Toole παρατήρησαν ότι το 94% των hamsters ανάπτυξαν όγκο του πνεύμονα με δόσεις τόσες χαμηλές που οι ιστοί τους δεν έδειξαν κάποια φλεγμονή.Επί πλέον και άλλα συστατικά στους καπνούς του τσιγάρου έχουν βρεθεί να είναι ισχυρές καρκινογόνες ουσίες. Σήμερα οι ειδικοί, πιθανώςθα έλεγαν ότι οι κυριότερες από αυτές είναι χημικές ουσίες όπως πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες και νιτροζαμίνες. Με διάφορες εκτιμήσεις για τον κίνδυνο από την έκθεση σε ραδιενέργεια, προερχόμενη από το Πολώνιο, κάποιοι το θεωρούν υπεύθυνο για το 2% περίπου του καρκίνου του πνεύμονα, που θα αντιστοιχούσε σε μερικές χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Συγχρόνως άλλοι σημειώνουν ότι η ζημιά από τη ραδιενέργεια και από άλλες καρκινογόνες ουσίες πιθανώς να είναι ένα αθροιστικό αποτέλεσμα που επιβαρύνει η μια την άλλη ώστε τα καπνά τελικά να θεωρούνται αρκετά επικίνδυνα και να χρειάζονται ακόμη εκτεταμένες μελέτες.

Κανένα εμπορικό πλεονέκτημα

Σε αντίθεση με εξωτερικούς ερευνητές επιστήμονες της βιομηχανίας, που έχουν μελετήσει σε βάθος το θέμα, ποτέ δεν έχουν δημοσιεύσει ή εκδώσει τις έρευνές τους για το Πολώνιο. Αλλά κατά το 1990 ιστορι κές δικαστικές αγωγές, που αριθμούνται γύρω στις 46, στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενάντια προς την καπνοβιομηχανία, ανάγκασαν τους παραγωγούς προϊόντων καπνού να παραδεχθούν ότι το κάπνισμα είναι επικίνδυνο και εθιστικό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ελευθερωθούν πάρα πολλά εσωτερικά δεδομένα. Πολυάριθμα δε από αυτά έδειχναν ότι για το Πολώνιο είχε γίνει μεγάλη συζήτηση και για μεγάλο χρονικό διάστημα στη βιομηχανία του καπνού. Η πρωτότυπη εργασία του Radford και Hunt εμφανίστηκε κάποιες μέρες μετά τις ειδοποιήσεις σχετικά με τους κινδύνους του καπνίσματος και είχε δημοσιευθεί στις 11 Ιανουαρίου 1964. Μετά την άμεση αφύπνιση από όλα αυτά, έρχονται να προστεθούν διάφορες εσωτερικές σημειώσεις που δείχνουν ότι οι αρμόδιοι αυτών των βιομηχανιών ήταν σχετικοί και γνώριζαν ότι προξενούν μια μεγάλη συμφορά, αφού ήσαν ενήμεροι γύρω από το Πολώνιο που είχε έρθει ήδη στο φως. Γνώστες πλέον αυτού του κινδύνου παράγοντες της βιομηχανία άρχισαν αμέσως να αφιερώνουν αρκετό χρόνο και χρήματα στην ανάπτυξη συστηματικών εσωτερικών προγραμμάτων έρευνας σε βάθος για το Πολώνιο, που πραγματοποιούντο όμως πίσω από κλειστές πόρτες.Μια ταραχή των δεδομένων της Philip Morris μεταξύ του 1970 και 1980 αποκάλυψαν ότι επιστήμονες και διευθυντές συζητούσαν το πότε η εταιρία θα δημοσίευε τις δικές τις έρευνες. Αυτή
η συζήτηση έγινε κατά τη διάρκεια μιας ήσυχης περιόδου γύρω από επιστημονικές δημοσιεύσεις. Οι αναζητήσεις για την ύπαρξη του Πολωνίου στα καπνά είχε ατονήσει, αλλά και οι καπνιστές ήτανε πλέον επιφυλακτικοί από την επελθούσα σιγή. Το 1977, ερευνητές της Philip Morris είχαν ολοκληρώσει ένα σχέδιο εργασίας που είχε ονομασθεί “Φυσικά κυκλοφορούμενα θυγατρικά Ραδόνιου 222 στο καπνό και σε συμπυκνώματα των καπνών του καπνίσματος” και ήθελαν να την υποβάλουν προς δημοσίευση. Ο διευθυντής των παραγομένων προϊόντων όμως έδωσε έμφαση στις απόψεις ενός άλλου επιστήμονα της Philip Morris που ανησυχούσε για τη δημοσίευση αυτής της εργασίας. Ο εν λόγω επιστήμων έλεγε χαρακτηριστικά “Υπήρχε η δυνατότητα αφύπνισης ενός κοιμώμενου γίγαντα” και “Η έκθεση αυτή είναι ένα καζάνι που σιγοβράζει και αμφιβάλλω αν διαθέτουμε ντοκουμέντα για αναχαίτιση αυτής της ταραχής ” Επίσης αυτό για το οποίο ανησυχούσε το νομικό τμήμα της Philip Morris ήταν ότι αυτή η έκθεση ουσιαστικά συμφωνούσε με τις δημοσιευμένες εργασίες. Δηλαδή ότι υπάρχει Πολώνιο στα καπνά και ότι είναι βλαβερό Και βέβαια η συμβουλή της νομικής υπηρεσίας της εταιρίας ήταν αρνητική στο να δημοσιευτεί αυτό το πόνημα.Συγχρόνως όμως οι βιομηχανίες καπνού συνέχιζαν να ζητούν εξωτερικές ιδέες ή και μελέτες επί του θέματος ώστε να βρουν ουσιαστική λύση γύρω από το πρόβλημα του Πολωνίου. Η βιομηχανία μελέτησε τα πλεονεκτήματα και ωφέλη από διάφορους τρόπους μείωσης του Πολωνίου στους καπνούς των τσιγάρων. Μεταξύ αυτών μια σκέψη ήτανε να προστίθενται κάποιες ουσίες στο καπνό που θα αντιδρούνε με το Μόλυβδο και Πολώνιο οπότε θα εμπόδιζαν τη μεταφορά του στους καπνούς. Μια άλλη γνώμη, ακολουθώντας τις έρευνες του Martell του 1970, ήταν απλά να πλένονται τα φύλλα του καπνού με διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου. Ακόμη άλλες ιδέες πρότειναν τη χρήση λιπασμάτων με περιορισμένα θυγατρικά ισότοπα ουρανίου 238 και την απομάκρυνση του συλλεγόμενου μολύβδου από τα φύλλα καπνού. “Πήγαμε τόσο μακριά προσπαθώντας γενετικά να τροποποιήσουμε το φυτό του καπνού έτσι που τα φύλλα θα ήταν μαλακά” λέει ο William A. Farone, ένας πρώην διευθυντής εφαρμοσμένης έρευνας στην Philip Morris που αργότερα προσχώρησε στους πολέμιους προς τις πρακτικές της καπνοβιομηχανίας. Τώρα εργάζεται σαν ένας σύμβουλος για την FDA. To 1975 επιστήμων της USDA ο T.C. Tso εκτίμησε ότι το 30 με 50% Πολωνίου θα μπορούσε εύκολα να απομακρυνθεί από τα λιπάσματα και με το πλύσιμο των φύλλων θα ήτανε δυνατόν να μειωθεί ακόμη κατά ένα 25%. Στη συνέχεια προσθέτοντας και κάποιο φίλτρο όλο το περιεχόμενο Πολώνιο στο καπνό σχεδόν θα μηδενιζότανε. Αλλά δυστυχώς επεκράτησαν γνώμες άλλων που υποστήριζαν ότι “ Η αφαίρεση αυτών των ουσιών δεν θα είχε κάποιο εμπορικό πλεονέκτημα”

Επίλογος 


Το Πολώνιο είναι ένα εξαιρετικά επιβλαβές στοιχείο που θα πρέπει εξάπαντος να αφαιρεθεί από τα
καπνά. Είναι ένα απλό ισότοπο μάλλον, παρά ένα σύνθετο συστατικό του καπνίσματος. Άλλα δηλητήρια όπως η πίσσα ή το μονοξείδιο του άνθρακα είναι δύσκολο να κρατηθούν έξω από τους καπνούς του καπνίσματος, αλλά το Πολώνιο δεν είναι. Τα σαράντα χρόνια ερευνών της βιομηχανίας και άλλων εξωτερικών μελετητών θα μπορούσε να δώσει στην FDA κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα. Επιπλέον μερικά από τα ίδια στάδια που θα μείωναν τη συγκέντρωση του Πολωνίου στα καπνά, όπως το πλύσιμο των φύλλων τους, θα μπορούσε να βοηθήσει να απομακρυνθούν και άλλα τοξικά μέταλλα όπως ο Μόλυβδος, το Αρσενικό και το Κάδμιο. Αυτό είναι ακριβώς το είδος του κανονισμού και της αλλαγής που πρέπει να επικρατήσει. Η FDA τώρα έ χ ε ι τ η δ ύ ν α μ η κ α ι τ η γ ν ώ σ η ν α π ι έ σ ε ι π ρ ο ς α υ τ ή τ η ν κ α τ ε ύ θ υ ν σ η. Όπως συμβαίνει όμως συχνά, σε πολλές περιπτώσεις, η άρνηση της βιομηχανίας να δει το πρόβλημα κατάματα και να δώσει λύση, ισχύει και δω. Η νομοθεσία της καπνιστικής παρεμπόδισης και ο έλεγχος του καπνού επικράτησε από τον Ιούνιο του 2009 Και βάση αυτής η Αμερικάνικη εταιρία καρκίνου ανάγκασε τις βιομηχανίες να σημειώνουν ότι τα προϊόντα τους περιέχουν δηλητήρια. Αυτή η νομοθεσία προσφέρει μια πρώτη ευκαιρία αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Αυτό που θα ήτανε ουσιαστικό και αποτελεσματικό είναι. Οι κυβερνήσεις των μεγάλων και ισχυρών κρατών επιτέλους, έστω και τώρα, πρέπει με τη δύναμη τους, να πιέσουν τις βιομηχανίες καπνού να χρησιμοποιήσουν όλες τις γνώσεις, που έχουν ήδη αποκτήσει από τις μελέτες τους, για την παρασκευή καπνού καλύτερης ποιότητας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμό Υγείας έχει, με μεγάλη έμφαση, τονίσει ότι το κάπνισμα είναι η πιο μεγάλη πρόκληση θανάτων και εκτιμά ότι, από τα σχεδόν 1,3 εκατομμύρια άτομα που πεθαίνουν από καρκίνο του πνεύμονα σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο, το 90% οφείλεται στο κάπνισμα. Όμως δεν αρκούν οι εκτιμήσεις και οι μοιρολατρίες. Αν το Πολώνιο είχε απομακρυνθεί από τους καπνούς με τις διάφορες, γνωστές πλέον, μεθόδους στις βιομηχανίες, πολλές χιλιάδες από αυτούς τους θανάτους μπορεί να είχαν αποφευχθεί. ΟΙ δικηγόροι των βιομηχανιών καπνού δεν δρούν ευσυνειδήτως και σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μελετών των επιστημόνων τους. Αλλά αφήνουν τους καπνιστές να αποφασίσουν ή να το ρισκάρουν καπνίζοντες ή να αισθάνονται ασφαλείς χωρίς να καπνίζουν. Το να σταματήσει κάποιος το κάπνισμα, όταν το έχει συνηθίσει, είναι τρομερά δύσκολο, όπως η πράξη δείχνει, παρόλο τις απαγορευτικές αποφάσεις. Έτσι το όλο θέμα μάλλον πέφτει στις βιο μηχανίες καπνού που θα πρέπει να αλλάξουν την πολιτική τους και στις κυβερνήσεις που οφείλουν να το επιβάλλουν. 
Δ. Μ. Καμινάρης, Δρ. Χημικός - Σ. Π. Χατζηανδρέου, Νομικός - Δικηγόρος 
Χημικά Χρονικά, Ιούνιος 2013

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Blogger Widgets